Mond-en-klauwzeer (MKZ) een dreiging?

Emilie, dierenarts

Geschreven door Emilie, dierenarts

Bericht delen

Mond-en-klauwzeer (MKZ) een dreiging? | Herbavita

België is sinds de jaren ’70 vrij van Mond-en klauwzeer (MKZ). Tot het begin van de jaren ’90 werd MKZ in ons land en elders in de Europese Unie preventief bestreden door middel van vaccinatie. Sinds 1991 is deze preventieve vaccinatie echter niet langer toegestaan.

Op vrijdag 10 januari 2025 is er in Duitsland een besmetting met het MKZ-virus bevestigd bij drie waterbuffels in de deelstaat Brandenburg. Uit voorzorg zijn alle dieren op het getroffen bedrijf geruimd. De lokale autoriteiten hebben onmiddellijk strenge controle- en beschermingsmaatregelen getroffen om verdere verspreiding van het virus te voorkomen. Momenteel zijn er geen aanwijzingen dat mond-en-klauwzeer zich naar België heeft verspreid, aldus het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV).

Wat is mond-en-klauwzeer?

Mond- en klauwzeer is een zeer besmettelijke en ernstige, aangifteplichtige virusziekte die voorkomt bij evenhoevigen zoals runderen, varkens, schapen, geiten en herten. Voor deze ziekte is geen behandeling mogelijk, waardoor preventie en snelle actie essentieel zijn om verspreiding tegen te gaan. Naast evenhoevigen zouden ook ratten gevoelig zijn voor het virus. Hoewel ratten zelf geen symptomen van mond- en klauwzeer vertonen, kunnen ze het virus gedurende lange tijd via hun uitwerpselen uitscheiden. Hierdoor spelen ze een rol in de verspreiding van de ziekte.

Is mond-en-klauwzeer gevaarlijk voor mensen?

Mond-en-klauwzeer is niet gevaarlijk voor mensen. Slechts uitzonderlijk raken mensen besmet met MKZ. Dit kan alleen door direct contact met besmet vee, het drinken van besmette, ongepasteuriseerde melk, of het eten van besmet, rauw vlees.

Hoewel mensen niet ernstig ziek worden van MKZ, kunnen zij wel tijdelijk drager zijn van het virus. Hierdoor kunnen zij het virus enkele dagen verspreiden naar andere dieren, bijvoorbeeld via kleding, schoenen of handen. Dit maakt het belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen als men in contact komt met besmet vee, vooral in landbouwgebieden.

MKZ vormt geen gevaar voor andere diersoorten, zoals paarden, honden, katten en pluimvee.

Photo

Hoe kan het virus zich verspreiden?

Het MKZ-virus kan zich in een zeer hoog tempo verspreiden. Dit gebeurt zowel via directe dier-dier-contacten als via indirecte routes, zoals via dier-mens-dier, besmette dierlijke producten, voorwerpen (zoals gereedschap of kleding), en vervoermiddelen.

Het virus kan buiten het lichaam langere tijd besmettelijk blijven. Zo kan het op de vacht van dieren tot een maand overleven en op besmette kleding zelfs tot drie maanden. Bovendien heeft het MKZ-virus een opmerkelijk vermogen om (lang) te overleven in de lucht bij een relatieve luchtvochtigheid van 60% of hoger. Hierdoor kan het virus zich via de wind over aanzienlijke afstanden verspreiden, tot wel 50 kilometer of meer.

De incubatieperiode van MKZ varieert van twee tot veertien dagen. Gedurende deze periode kan het virus al actief worden verspreid. Een belangrijk kenmerk van het MKZ-virus is de vroege virusuitscheiding: het virus begint zich vaak te verspreiden voordat de eerste symptomen bij besmette dieren zichtbaar zijn. Hierdoor kan een uitbraak zich ongemerkt snel uitbreiden.

Ook het type dier speelt ook een rol in de verspreiding. Varkens produceren bijvoorbeeld aanzienlijk meer virusdeeltjes in de lucht dan schapen of runderen, wat bijdraagt aan een verhoogd risico op luchtverspreiding door deze diersoort.

Symptomen

Mond- en Klauwzeer begint met koorts, waarna er zich blaren ontwikkelen op verschillende plaatsen. Deze blaren komen voor:

  • In en rond de muil: Dit leidt vaak tot pijn en moeite met eten.
  • Op de kroonrand van de klauwen en de bijklauwen: Dit kan het lopen bemoeilijken.
  • Op de huid van de tussenklauwspleet: Hier kunnen de blaren openbarsten en infecties veroorzaken.
  • Bij koeien en zeugen: Ook op de uier en spenen kunnen pijnlijke blaren ontstaan.

De getroffen dieren maken een zieke indruk en vertonen een verminderde eetlust. Bij runderen leidt de infectie tot een sterke daling van de melkproductie, en deze dieren gaan vaak zichtbaar kwijlen. Hoewel dieren van alle leeftijden vatbaar zijn voor MKZ, is het ziekteverloop bij jonge dieren doorgaans ernstiger. Bij deze jonge dieren kan het sterftepercentage oplopen tot wel 100%. Bij volwassen dieren leidt de ziekte zelden tot sterfte, maar ze kunnen langdurig verzwakt raken.

Photo

Boost de immuniteit van je veestapel nu met Herbavita!

Het belang van immuniteit en ondersteuning bij productiedieren

Tegen virussen bestaan geen geneesmiddelen. Het belangrijkste wapen tegen infecties is het immuunsysteem van het dier. Immuniteit vormt de eerste verdedigingslinie tegen ziekteverwekkers en speelt een cruciale rol in het waarborgen van de gezondheid van productiedieren.  

Het blijft een grote uitdaging om productiedieren gezond en ziektevrij te behouden. De intensieve omstandigheden waarin deze dieren leven, kunnen hun weerstand onder druk zetten.

Daarom is het essentieel om het immuunsysteem van productiedieren optimaal te ondersteunen, zeker in periodes van verhoogde stress of risico op ziekte. Een sterk immuunsysteem helpt dieren niet alleen om beter om te gaan met externe uitdagingen, maar draagt ook bij aan hun algehele gezondheid en productiviteit.

Micronutriënten, zoals vitaminen en mineralen, spelen een essentiële rol in het versterken van de immuniteit. Ze zorgen ervoor dat het lichaam van het dier voldoende weerbaarheid heeft tegen schadelijke invloeden. Daarnaast bieden plantenextracten en kruiden natuurlijke ondersteuning voor de immuunfunctie. Door deze elementen te combineren, kunnen de weerstand en het herstelvermogen van dieren aanzienlijk worden verbeterd, met name in stressvolle periodes of wanneer de gezondheid onder druk staat.

Om het immuunsysteem van dieren effectief te ondersteunen, biedt Herbavita een reeks specifieke supplementen die inspelen op de behoeften van verschillende diersoorten. Deze producten zijn ontwikkeld om de immuunfunctie te optimaliseren en dieren te helpen om beter om te gaan met uitdagende omstandigheden:

  • Herbacid Koe, Herbacid Vleesvee en Herbacid Kalf: Ideaal voor rundvee, met een combinatie van plantenextracten en voedingsstoffen die de weerstand ondersteunen en het herstel bevorderen.
  • Vitachoc Boost en Vitachoc E100+SE50: Veelzijdig supplementen die geschikt zijn voor rundvee, varkens, geiten en schapen. Het bevatten een krachtige mix van vitaminen, sporenelementen en antioxidanten die dieren een snelle en effectieve boost geven, vooral in kritieke momenten zoals vaccinaties of plotselinge stressvolle situaties.
  • Herbamin assortiment: Vitamine- en mineralenmengsels die de weerstand ondersteunen.

Het toedienen van deze supplementen op strategische momenten, zoals bij (nood)vaccinatie of andere stressvolle omstandigheden, kan de veerkracht van dieren aanzienlijk verbeteren. Dit zorgt er niet alleen voor dat ze beter bestand zijn tegen externe uitdagingen, maar het draagt ook bij aan de algehele effectiviteit van vaccinaties en andere preventieve gezondheidsmaatregelen.

Photo

Herbavita biedt advies op maat van jouw bedrijf. Klik hier om een vrijblijvend gesprek aan te vragen met onze deskundige adviseurs. 

Emilie, dierenarts

Emilie, dierenarts

Regulatory Affairs Officer – Veterinary Surgeon